SẼ CẤM SÓNG VỚI CÁC NGHỆ SĨ VI PHẠM VĂN HÓA ỨNG XỬ?

<Tống Giang>

Tối 16/9/2021, Chương trình Câu chuyện văn hóa “Nghệ sĩ và văn hóa ứng xử” được phát sóng trên kênh VTV1 đã nhận được sự quan tâm, đồng tình, ủng hộ của khán giả khi hàng loạt nghệ sĩ bê bối trong thời gian qua đã được chỉ mặt, điểm tên trên sóng truyền hình quốc gia. Từ các nghệ sĩ Đức Hải, Trang Khàn, Đàm Vĩnh Hưng, Angela Phương Trinh, Hoài Linh, Trấn Thành, Thủy Tiên, Trác Thúy Miêu... hay liên quan đến việc một số nghệ sỹ quảng cáo trá hình các sản phẩm không đúng chất lượng hay quảng cáo đồng tiền ảo, tiền mã hóa khi những tiền đó chưa được công nhận tại Việt Nam cũng được VTV1 nhắc đến và thậm chí VTV1 còn để ngỏ việc sẽ cấm sóng với các nghệ sĩ vi phạm về văn hóa ứng xử và đó là “nguyện vọng nhân dân”. Đây được xem như là lời cảnh tỉnh, là báo động đỏ trong văn hóa ứng xử của nghệ sĩ trong giai đoạn hiện nay.

Đúng như VTV đã chia sẻ "Quả thật thời gian gần đây có quá nhiều lùm xùm trong phát ngôn ứng xử của các nghệ sĩ... Dù không muốn vì những hình ảnh đó không đẹp đẽ gì, nhưng chúng tôi buộc phải chỉ mặt đặt tên những hiện tượng được gọi là rác mà một số người nổi tiếng ném lên mạng xã hội thời gian qua". Bất khả dĩ thì truyền hình quốc gia VTV hết lần này đến lần khác phải bóc mẽ câu chuyện về văn hóa ứng xử của nghệ sĩ, nhưng trước sự quan tâm, thậm chí lên án về câu chuyện văn hóa của các nghệ sĩ, đặc biệt là liên quan đến hoạt động từ thiện trong thời gian qua, bên cạnh việc Bộ Văn hóa - Thể Thao & Du lịch đang trong quá trình xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử nghệ sĩ yêu cầu minh bạch trong từ thiện và các quy tắc khác đang được soạn thảo thì việc chỉ mặt, điểm tên, vạch trần các chiêu trò về các hành vi vi phạm văn hóa ứng xử như những gì mà chương trình VTV1 đã phát sóng trên chương trình Câu chuyện văn hóa “Nghệ sĩ và văn hóa ứng xử” vào tối hôm qua 16/9/2021 là điều vô cùng cần thiết và đáp ứng được thị hiếu của khán giả bấy lâu nay. Bởi đây cũng là chương trình được VTV1 chỉ mặt, điểm tên khá đầy đủ về những lùm xùm liên quan đến văn hóa ứng xử của các nghệ sĩ trong những ngày qua.

Trước đây ông cha ta thường có câu: “Hữu xạ tự nhiên hương”, ở đây được hiểu là vật gì có mùi thơm thì tự nó sẽ tỏa lan ra xung quanh, hay một người nào đó có tài có đức thì tự nhiên mọi người sẽ biết đến, sẽ cảm nhận được. Chính vì vậy, mỗi chúng ta không cần khoe mẽ, phô trương những công việc mình làm để cho cả thiên hạ thấy và tán thưởng, đặc biệt là câu chuyện liên quan đến hoạt động từ thiện thì điều này lại càng thể hiện rõ nhất.Việc từ thiện xuất phát từ cái tâm, vì cái tình người với truyền thống của người dân đất Việt “Lá lành đùm lá rách”, “Thương nhau như thể tay chân” cũng như tinh thần tương thân, tương ái. Người ta có thể hoạt động từ thiện vì tình yêu thương, là việc làm tích đức cho đời sau, trả ơn cuộc đời hay để lòng thanh thản và đương nhiên cũng có những người từ thiện để PR cho bản thân. Cái tâm và cái đức mới nói lên một con người. Vì tất cả chúng ta, đều là con người chỉ khác nhau về sự giàu sang hay nghèo khó. Những nghệ sĩ thực tài năng, chân chính bao giờ cũng có tâm trong sáng, hoạt động nghệ thuật của họ đều lấy mục tiêu tối thượng là phục vụ nhân dân và chúng ta có thể kể đến như nghệ sĩ Quyền Linh, ca sĩ Mỹ Tâm...

Vậy nhưng bên cạnh đó, một số người thì thường hám danh cầu lợi khi làm bất cứ việc gì, họ cũng mong muốn đem lại cho mình một lợi ích nào đó, hay ít nhất cũng là để người khác biết đến mình. Thậm chí một số nghệ sĩ hoạt động từ thiện đã được VTV1 chỉ trích đích danh là những người gây ra mâu thuẫn, sao kê không minh bạch, những giấy tờ chứng nhận chung chung không có giá trị chứng minh. Các giấy tờ chỉ chính quyền chỉ là giấy tờ mang tính thông báo chứ không có nghĩa là báo cáo minh bạch rõ ràng. Một số nghệ sĩ lại còn có những hành xử thiếu lễ độ với người dân, gây kích động giữa các tầng lớp nhân dân và gây ra bất bình trong xã hội.

Thậm chí gần đây dư luận còn vô cùng bất bình trước những phát biểu của một số nghệ sĩ về câu chuyện “SAO KÊ” về hoạt động từ thiện như: MC Trấn Thành đã cho rằng: “Nhiều người cứ bắt nghệ sĩ chúng tôi phải làm giải trình số tiền từ thiện, nếu như thế có lẽ chúng tôi sẽ không làm nữa. Đây không phải là nhiệm vụ chúng tôi sinh ra phải làm”... Hay gần đây, diễn viên Hồng Tú lại làm xôn xao cộng đồng mạng khi bên cạnh bênh vực các đàn anh chị làm từ thiện như Đàm Vĩnh Hưng, Trấn Thành, Thủy Tiên, nghệ sĩ này còn cho rằng “lần này nếu có lũ miền Trung thì các nghệ sĩ sẽ sợ không giúp nữa, người dân miền Trung sẽ không được cứu trợ”... Khoác trên mình chiếc áo là “nghệ sĩ”, là người của công chúng lẽ ra các nghệ sĩ cần lan tỏa những hình ảnh đẹp, những việc làm thiết thực, ý nghĩa, ứng xử một cách văn hóa để cho khán giả, đặc biệt là thế hệ trẻ neo theo, học hỏi. Vậy nhưng các nghệ sĩ được VTV1 chỉ mặt, điểm tên vừa qua thì họ đã làm ngược lại khi chính họ đã đánh mất bản thân, họ bị hào nhoáng của lợi danh để rồi những vấn đề về văn hóa ứng xử đã được cộng đồng, dư luận xã hội và truyền hình quốc gia bóc mẽ. Viễn cảnh tới đây một số nghệ sĩ sẽ bị cấm sóng như những gì mà VTV1 đăng tải cũng là câu chuyện đã được phù hợp với đúng nguyện vọng của khán giả và cái giá phải trả cho các nghệ sĩ đó.

Nghệ sĩ nên nhớ rằng “danh” là thứ mà con người, nhất là người Á Đông luôn đề cao và họ cho rằng đã là con người, thì cần phải có chút danh với đời, với người. Vậy nhưng, cái “danh” này cần đi đôi với việc họ làm và những gì họ đã cống hiến. Khổng Tử đã từng đưa ra học thuyết chính danh để nói về việc này và theo đó, chính danh là danh và thực phải đi đôi với nhau, có thực thì mới có danh, mà có danh thì cũng phải có thực. Hay nói cách khác, để có danh thì phải có thực; để “có danh gì với núi sông” thì phải làm, phải cống hiến cho đời, cho người.