Bằng tuổi bố mẹ tôi, tức là khoảng những năm 6x,7x thế kỉ trước, không nói 100% nhưng phải đến khoảng trên 90% là không được học hành gì nhiều. Một phần là do thời đấy đói, rất đói, nghe bố mẹ kể lại, đi học mà bụng cứ đói meo, thế thì học thế nào được. Một phần nữa là do nhà đông con, các anh chị cứ về nhà hỏi ông bà bố mẹ là biết liền, một gia đình thời bấy giờ ít cũng phải 5 người con, như nhà tôi đây, nhà nội được 6 người, còn nhà ngoại 8, trong khi đó bố mẹ làm nông nghiệp, chi tiêu gia đình trông chờ hết vào mấy đồng bạc tiền bán lúa, bán khoai, sắn... thế nên làm gì đủ sức mà nuôi con ăn học. Nhà nào khá giả chút là con học hết cấp 2, sau đó về đi làm hết, may ra được vài nhà có con học cấp 3, còn lại là vô cùng ít ỏi mới có người học cao đẳng, đại học. Thế nên làng tôi thời ấy có ông học trung cấp thú y ở trường tỉnh, lúc về cả làng xem như thánh sống, khen hết lời.
Đấy, đói nghèo là vậy, ngu dốt là vậy, trình độ văn hóa, dân trí thấp là vậy, nhưng anh chị để ý xem, con nhà ai nhà đấy nuôi, bây giờ đều lớn cả, dù trình độ thấp nhưng đéo thấy ai chết đói, thậm chí con cái nhiều gia đình giờ đã thành đạt, về làng oai như cóc. “Con người ta” đấy chứ đâu, nhể? hehe.
Ấy vậy mà hôm rồi tôi có nghe đâu một thanh niên chưa đầy 30 tuổi, ở Nghệ An tự tử vì không xin được việc làm đúng ngành sau khi tốt nghiệp đại học. Chua xót và buồn lắm thay. Và nhân đây, có một số anh chị tay nhanh hơn não hoặc não dùng để làm đậu phụ chứ không dùng suy nghĩ ngay lập tức đổ lỗi cho hệ thống giáo dục, cao hơn nữa là đổ lỗi cho chế độ. Tôi buồn nhưng vẫn đéo thể nhịn được cười đành phải viết đôi dòng thông não cho các anh chị ấy.
Quốc gia nào mà chẳng có người thất nghiệp, chẳng có người ra trường có việc làm nhưng không phải chuyên ngành đào tạo. Ở Việt Nam lại càng như thế khi mà việc học đại học bây giờ đối với nhiều học sinh sau khi tốt nghiệp trung học phổ thông chỉ như thời gian giải trí, học không học, bị cuốn vào những thú vui vô bổ, lãng phí thời gian. Đến khi ra trường nửa chữ cắn đôi không biết. Và dĩ nhiên, đéo có công ty nào bỏ tiền ra thuê một thằng ngu không biết làm việc như vậy. Lúc đó lại quay lại chửi hệ thống giáo dục, chửi cách đào tạo. Thế khác đéo gì chửi chủ không biết dạy chó nói tiếng người. Phỏng?
Thứ nữa, các công ty, doanh nghiệp bây giờ, người ta xem cái bằng chỉ như cái vé vào cửa. Anh tốt nghiệp bằng giỏi chứ gì, được, tôi cho anh thời gian thử việc, anh làm được tôi tiếp tục gia hạn hợp đồng, còn ngược lại, anh ngu hoặc giỏi lý thuyết không biết thực hành mời anh cút. Còn anh không được đào tạo chuyên ngành, chỉ có chứng chỉ mấy tháng học thêm tại các trung tâm à, cũng được, miễn anh làm được việc, tôi trả lương theo năng lực, theo sản phẩm, đéo phải theo bằng. Thế nên, các anh chị không xin được việc, trước hết nên trách bản thân mình, học đại học ra còn đéo bằng thằng tốt nghiệp cấp 3 đi học trường nghề, vì trong khi anh chị đang ăn chơi đàn đúm với danh nghĩa sinh viên đại học thì người ta, những người trình độ văn hóa thấp hơn lại đang lao đầu vào làm việc. Cái gì cũng có cái giá của nó chứ đâu phải chuyện đùa.
Lại nói về cậu thanh niên kia, các anh chị hùa theo bảo vệ, rồi quay ra nói tiêu cực về hệ thống giáo dục, về chế độ, tôi chê. Với tôi, tự tử là hèn, hèn hơn cả Chí Phèo. Chí Phèo văn hóa không, trình độ không, được cái xác và khả năng chửi đổng ăn vạ. Thế mà hắn vẫn có việc, vẫn có rượu bú hàng ngày, và đcm, còn có người yêu. Các anh chị ra trường không xin được công việc đúng ngành nghề đào tạo, chưa nói đến việc các anh chị không biết gì để làm, thì một là có người giỏi hơn anh chị để người ta tuyển dụng rồi, thứ nữa là do anh chị chọn sai thời điểm, lúc anh chị vào đại học ngành đó đang “hot”, nhưng sau khi anh chị ra trường thì nó đéo “hot” nữa, đấy là chuyện bình thường, vì chẳng ai tính trước được tương lai. Thế nên tại sao lại phải đặt nặng vấn đề đúng ngành hay đúng nghề. Anh chị đi làm chẳng phải để kiếm tiền hay sao? Vì vậy, hãy làm gì để kiếm được tiền chứ không phải suốt ngày vác cái bằng đi hết chỗ này đến chỗ kia mà không xin được việc, đâm ra chán nản và rồi lại thành một thằng hèn.
Nói đi cũng phải nói lại, hệ thống giáo dục ở Việt Nam đúng là còn quá nhiều thiếu sót, các trường đại học mọc lên như nấm sau mưa, trong khi các trường dạy nghề dù ít nhưng vẫn không tuyển đủ số lượng học sinh. Cộng với việc quản lý lỏng lẻo, chất lượng đào tạo yếu kém, nhiều trường mở ra chỉ để kiếm tiền, không quan tâm đến đầu ra của sinh viên. Dù rằng tôi biết anh chị đang đánh đúng vào tâm lý người Việt, đó là thích làm quan, thích an nhàn, không thích làm thợ, làm vất vả, nhưng cũng phải giữ đạo đức một chút, đã mở ra thì phải làm sao chất lượng đào tạo được đảm bảo, chí ít cũng lo nghĩ đến đầu ra, đến việc làm của sinh viên sau khi ra trường.
Thanh niên kia chết đi, dù rằng trách nhiệm chính theo tôi vẫn là của cậu ấy, nhưng nền giáo dục của chúng ta vẫn không thể thoát hoàn toàn trách nhiệm. Vụ việc lần này cũng xem như lời cảnh tỉnh cho cách quản lý của Nhà nước, cách đào tạo của nhiều trường đại học, cao đẳng, trung cấp hiện nay.
Quang Minh
0 nhận xét: